Des cellules immunitaires exclusives rendent parfois la chimiothérapie inutile dans le cas d'un cancer du sein triple négatif

In België krijgen jaarlijks bijna 11.000 vrouwen de diagnose borstkanker. De meeste van deze borstkankers zijn hormoongevoelig, maar een minderheid, zo’n 15%, is dat niet. Dat zijn de triple-negatieve borstkankers, ze groeien vaak sneller en zaaien ook sneller uit in vergelijking met hormoongevoelige borstkankers. Om die reden noemt men triple-negatieve borstkankers agressiever. De behandeling bestaat gewoonlijk uit opereren, bestralen, chemotherapie en immuuntherapie. Van alle behandelingen is chemotherapie vaak de zwaarste, omwille van nevenwerkingen, waaronder haarverlies, misselijkheid, braken, vermoeidheid ... Daarom is het belangrijk om enkel die vrouwen te behandelen die echt baat hebben bij chemotherapie. Bij triple-negatieve borstkanker die in een vroeg stadium ontdekt wordt, wordt chemotherapie altijd overwogen, maar niet altijd gegeven. Voor een zeer vroeg gediagnosticeerde kanker in stadium 1, zonder aantasting van klieren in de oksel en zonder uitzaaiingen elders in het lichaam, hoeft dat niet altijd, maar het blijft een heel moeilijke beslissing, want chemotherapie kan herval op langere termijn wel voorkomen. Triple-negatieve borstkankers zijn ongevoelig voor hormonen, zodat hormoontherapie geen enkele zin heeft. De jarenlange hormoontherapie die personen met een hormoongevoelige borstkanker krijgen als nabehandeling, dient om herval te voorkomen.

Nieuw onderzoek

Een internationale groep onderzoekers, waaronder arts-onderzoeker Roberto Salgado uit Antwerpen, heeft vastgesteld dat eigen afweercellen of immuuncellen een cruciale rol spelen in de kans op herval bij triple-negatieve borstkanker. De groep verzamelde medische gegevens van 1.966 vrouwen, gemiddelde leeftijd 56 jaar, met een vroeg ontdekte triple-negatieve borstkanker (stadium 1 en geen aangetaste lymfeklieren) die geen chemotherapie hadden gekregen, maar enkel een operatie en bestralingen. Van al deze vrouwen beschikte men over nauwkeurige gegevens van het weggenomen borstkankerweefsel. Dat weefsel gaat na de operatie altijd naar het labo waar men het onder de microscoop bestudeert. Dat onderzoek is belangrijk om informatie te verzamelen over het precieze type borstkanker. Bij dit microscopisch onderzoek viel op dat in borstkankerweefsel soms veel afweercellen zitten en soms weinig. De betekenis daarvan werd verder onderzocht. Wat bleek? Voor de vrouwen met veel afweercellen in het borstkankerweefsel was het risico op herval na 5 jaar opvolging duidelijk veel lager in vergelijking met vrouwen met weinig afweercellen in het weggesneden weefsel: meer dan 90 % versus 72 %. Daaruit besluiten de onderzoekers dat men voor vrouwen met een vroeg stadium triple-negatieve borstkanker, waarbij men veel afweercellen aantreft in het weggenomen borstkankerweefsel, met een gerust geweten kan beslissen dat chemotherapie niet nodig is, omdat de overleving zeer hoog. Bij ongeveer 1 op 4 vrouwen met een triple-negatieve borstkanker produceert het immuunsysteem veel afweercellen tegen de kanker. Voor hen is geen bijkomende chemotherapie nodig.

*Leon-Ferre RA, Jonas SF, Salgado R, et al. Tumor-Infiltrating Lymphocytes in Triple-Negative Breast Cancer. JAMA. 2024;331(13):1135–1144. doi:10.1001/jama.2024.3056